Kỳ nhân nếm thử rượu vang đẳng cấp quốc tế (2025)

- Chúng ta hãy cùng khám phá những câu chuyện thú vị của chuyên gia nếm thá»­ rượu vang hÃng đầu thế giá»›i, cÅ©ng là chuyên gia về rượu vang quốc tế duy nhất tại Việt Nam.

Khám phá rượu vang là cuốn sách mới nhất của Tô Việt

Bỏ bằng Luật để đeo đuổi rượu vang

Ở Việt Nam, việc uống rượu vang, thứ nÆ°á»›c quả chắt lọc từ những cánh đồng nho của xứ lạ, vẫn chÆ°a phổ biến. Ít ai hiểu rằng vang không phải là má»™t loại rượu mà là thứ “nÆ°á»›c quả” không thể so sánh vá»›i bất cứ loại đồ uống nÃo khác.

Tô Việt đến với rượu vang hết sức ngẫu nhiên. Rời Việt Nam tới Pháp năm 1984, anh theo học Thạc sĩ Luật và công pháp quốc tế tại ĐH Nice sau khi tốt nghiệp ĐH Ngoại giao năm 1981.

Má»™t vÃi người bạn trong lá»›p gia đình lÃm nghề trồng nho và lÃm rượu ở vùng lân cận của Nice nhiều lần mời anh tá»›i thăm nhÃ, nÆ¡i có những cánh đồng nho rá»™ng lá»›n. Anh được dá»± các buổi thá»­ nếm rượu ở những hầm rượu ngay trong trang trại.

Má»—i lần ngồi dÆ°á»›i hầm rượu, nghe kể những câu chuyện về lịch sá»­ má»™t chai rượu nÃo đó, anh nhìn thấy phía sau những chai rượu hÃng trang văn hoá. Lúc đó, dù chÆ°a biết nhiều về rượu vang nhÆ°ng anh đã cảm thấy đó là má»™t thứ văn hoá thú vị cần phải học và khám phá.

Và chẳng biết ai xui khiến, anh đăng ký tham dá»± lá»›p Ä‘Ão tạo chuyên gia nếm thá»­ rượu vang của trường Du lịch - Khách sạn ở Nice (Pháp) song song vá»›i việc theo học ngÃnh Luật. Chính anh cÅ©ng không ngờ, rượu vang lại dẫn đến những bÆ°á»›c ngoặt trong cuá»™c đời mình. Bằng Luật sau nhiều năm theo học má»›i có được bị bỏ xó, anh chọn lÃm việc tại các nhà hÃng khách sạn ở Pháp ngay sau khi tốt nghiệp.

Ở Pháp, trung bình má»—i người theo học thá»­ nếm rượu vang được thá»­ khoảng 650 loại rượu vang khác nhau trên thế giá»›i và khi ra lÃm việc tại các nhà hÃng khách sạn thì má»—i ngÃy họ được thá»­ khoảng 50-70 loại rượu. Các nhà hÃng lá»›n tại châu Âu có thể có từ 700-1000 loại rượu vang khác nhau và việc má»™t ngÃy người ta thá»­ nếm vÃi chục loại rượu là bình thường.

"Thời gian đầu tôi cÅ©ng có cảm giác bị ngán khi thá»­ quá nhiều loại rượu trong 1 ngÃy. Việc nếm thá»­ nhiều sản phẩm dá»… Ä‘Æ°a đến sá»± bão hoÃ. NhÆ°ng nếu đã được thá»­ nhiều thì nó gần nhÆ° trở thÃnh má»™t phản xạ có Ä‘iều kiện. Má»™t khi nếm má»™t sản phẩm, lập tức bạn sẽ biết rượu đó lÃm từ loại nho gì, xuất xứ ở đâu và năm sản xuất".

Là một chuyên gia thử nếm rượu vang, có nghĩa là anh phải nếm rượu rất nhiều? - tôi hỏi. Anh bảo, có lẽ có một phần trong con người anh là bẩm sinh, đó là năng khiếu nếm và phân loại các loại rượu vang.

"Lúc đầu tôi cÅ©ng không biết mình có khả năng nÃy. Tôi chỉ thá»±c sá»± nhận ra nó khi tham gia khoá học về nếm thá»­ rượu vang tại Pháp cách đây hÆ¡n 20 năm. Tuy nhiên, để đạt được đến mức Ä‘á»™ nÃo đó lại phải cần đến má»™t quá trình Ä‘Ão luyện, bởi nếu không khả năng ấy sẽ bị mai má»™t Ä‘i.

Nhiều người nghĩ nếm thử rượu và nghề sung sướng, được mời đi chỗ nọ chỗ kia nhưng một khi muốn đạt đến mức nhất nghệ tinh thì phải trải qua quá trình phấn đấu gian khổ. Với rượu vang, chẳng có cách gì là phải nếm thử thật nhiều, nên rất tốn kém. Cần phải có tiền, thậm chí rất nhiều tiền".

Tôi tò mò muốn biết những chuyên gia nếm rượu vang nhÆ° anh, vốn là những người sÃnh về rượu, lại có thể nếm hÃng chục loại rượu má»—i ngÃy có bao giờ bị say hay bị nghiện hay không.

Anh giải thích: má»—i người đều có sá»± tá»± chủ riêng nên má»™t người suốt ngÃy nếm thá»­ rượu vang lại không bao giờ bị nghiện, nhÆ°ng ngược lại có những người không lÃm nghề nếm thá»­ rượu vang cÅ©ng có thể nghiện rượu. Các chuyên gia thá»­ nếm rượu vang đều rất chú trọng đến sức khoẻ của mình. Có ngÃy họ phải thá»­ hÃng chục, thậm chí cả trăm loại rượu khác nhau, nhÆ°ng lượng rượu họ Ä‘Æ°a vÃo cÆ¡ thể cÅ©ng chỉ trong khoảng 2-3 ly bình thường.

Cô gái đẹp và anh đánh tennis

Không nằm trong số ít những người sở hữu các chai rượu quý nhưng anh có lẽ là người nắm giữ nhiều câu chuyện thú vị nhất liên quan đến rượu vang.

Trong má»™t lần Ä‘i đến hầm rượu ở ngôi lÃng nhỏ gần thÃnh phố Nice vÃo thời Ä‘iểm cuối đông, trùng vá»›i thời gian Tết cổ truyền ở VN, nhìn thấy cả má»™t vạt hoa Ä‘Ão trên sườn đồi, anh muốn mang 1 cÃnh mang về nhÃ. Vì trời chÆ°a tối, anh và người bạn Ä‘i cùng quyết định vÃo má»™t quán rượu nhỏ trên sườn đồi vá»›i chiếc hầm rượu cổ kính.

Anh ngỏ ý muốn ông chủ giá»›i thiệu cho loại rượu đặc sắc của quán. Điều lÃm anh bất ngờ là sau khi uống má»™t vÃi ly vá»›i dăm ba câu chuyện xoay quanh rượu vang, ông chủ mang ra đãi khách chai rượu đặc biệt nhất mà mình đã lÆ°u giữ trong nhiều năm.

Và người lÃm nhiệm vụ rót chai rượu đó là cô con gái xinh đẹp của ông chủ. Ánh hoÃng hôn cuối mùa đông chiếu vÃo căn hầm rượu, lÆ°á»›t qua chai rượu vang mÃu hổ phách Ä‘ang chảy xuống chiếc ly tạo nên má»™t hình ảnh tuyệt đẹp mà đến tận bây giờ anh vẫn không thể quên.

Ấn tượng không phải vì lúc đó anh được thá»­ má»™t chai rượu đặc biệt, mà bởi anh được nếm những giọt rượu ngọt ngÃo do má»™t người phụ nữ đẹp rót, trong má»™t khung cảnh lãng mạn. Vá»›i anh, Ä‘iều quan trọng nhất không phải là được nếm má»™t chai rượu quý và đắt tiền, mà là được nếm chúng trong hoÃn cảnh nÃo, chai rượu ấy có chứa trong mình những câu chuyện thú vị hay không.

"Má»—i má»™t chai rượu sẽ phải đặt trong khung cảnh của nó. Nó có thể không có giá trị về vật chất nhÆ°ng lại có giá trị về tinh thần rất lá»›n khi ở trong hoÃn cảnh đặc biệt. Và cái hay ở má»™t chai rượu vang là giá trị về mặt văn hoá bao giờ cÅ©ng lá»›n hÆ¡n giá trị về mặt vật chất". Rõ rÃng, má»™t chai rượu vang được chọn lá»±a không phải bởi nó mang giá trị tiền bạc lá»›n lao mà vì nó Ä‘em lại sá»± giÃu có cho tâm hồn.

Anh có má»™t người bạn thích sÆ°u tập rượu vang, lần nÃo ra nÆ°á»›c ngoÃi cÅ©ng mang về má»™t chai trị giá từ vÃi trăm đến vÃi ngÃn USD. Má»™t lần, người bạn mở chai rượu đáng giá hÆ¡n 1000 USD mời bạn bè.

Đang lúc trà dÆ° tá»­u hậu, má»™t vị khách không chờ đợi xuất hiện. BÆ°á»›c vÃo cá»­a vá»›i bá»™ đồ chÆ¡i tennis, mồ hôi nhá»… nhại, người khách hỏi luôn: Ở đây có đá không? Và ngay khi xô đá viên xuất hiện ông nÃy nhanh tay gắp vÃi cục đá bỏ luôn vÃo ly rượu Ä‘ang sóng sánh.

Ba người còn lại chỉ còn biết ồ lên vì... quá sốc trước kiểu uống rượu vang sai quy cách ấy. Người chủ thất vọng đến mức sau đó đã tuyên bố không bao giờ mời những vị khách như vậy tới thưởng thức rượu quý nữa.

"Cái hay của rượu vang là phía sau nó có những đòi hỏi hết sức khắt khe. Nếu có trong tay chai rượu đáng giá cả ngÃn USD nhÆ°ng uống cùng má»™t người chẳng biết gì về rượu vang cả thì chẳng khác nÃo Ä‘Ãn gảy tai trâu và nhiều khi bạn phải hối tiếc vì đã mở chai rượu vang đó. Rượu vang bao giờ cÅ©ng là má»™t nghi lá»…".

Rượu vang đòi hỏi những Ä‘iều kiện cá»±c kỳ khắt khe. Bạn cần phải uống trong những chiếc ly thuá»· tinh có chân cao. Chiếc ly đó phải bảo quản trong Ä‘iều kiện quy chuẩn chứ không phải được lôi ra từ xó bếp vá»›i bụi bám đầy. CÃng không thể uống rượu vang vá»›i bất cứ ai mà cần phải uống vá»›i má»™t người thá»±c sá»± đồng cảm vá»›i mình".

Nhà văn Mỹ nổi tiếng Ernest Hemingway từng nói: “Rượu vang là sản phẩm văn minh nhất thế giới”. Bởi theo ông, xung quanh ly rượu, các nhà ngoại giao tìm hiểu nhau kỹ hơn để sau đó đấu khẩu với nhau ít hơn. Rượu vang tạo ra 3 sự đồng cảm: đồng cảm với đất trồng nho, đồng cảm với chính mình khi ta uống rượu và đồng cảm với những người khác khi ta nói chuyện về rượu vang.

Tô Việt hiểu rượu vang hÆ¡n ai hết và trong suốt 5 năm qua anh đã viết 3 cuốn sách về thứ nÆ°á»›c uống sang trọng nÃy. Cuốn má»›i nhất, "Khám phá rượu vang" cÅ©ng vừa ra mắt. NhÆ°ng thật khó tin là anh không phải người sÆ°u tầm rượu vang quý hiếm. Anh bảo, nếu mình đã không thể bảo quản chai rượu trong Ä‘iều kiện tốt nhất cho nó, thì tốt nhất đừng nên sÆ°u tầm và sở hữu nó.

Tô Việt sinh năm 1958 tại Hà Ná»™i. HoÃn thÃnh chÆ°Æ¡ng trình Thạc sỹ Công pháp quốc tế và Luật và Kinh tế các nÆ°á»›c Ä‘ang phát triển tại Đại học Nice (Pháp) nhÆ°ng anh lại chọn nghiệp nếm thá»­ rượu vang. Anh là thÃnh viên của Há»™i thá»­ nếm Rượu vang quốc tế (ASI) và Há»™i thá»­ nếm rượu Pháp (USDF). Năm 2005, Tô Việt giÃnh giải “Pioneer Award” cho cho người có nhiều cố gắng quảng bá Văn hóa Rượu vang ở Việt Nam nói riêng và châu Á nói chung tại cuá»™c thi quốc tế Rượu vang Starwine lần thứ hai ở Philadelphia (Mỹ).

Tô Việt là Giám đốc ChÆ°Æ¡ng trình Ä‘Ão tạo Chuyên gia thá»­ nếm Rượu vang Việt Nam (PFSVN) 2004 - 2005 do Há»™i thá»­ nếm Rượu vang quốc tế, Há»™i đồng hÃnh chính vùng Languedoc-Roussillon và Há»™i những người bạn Đà Lạt (ADALY) thÃnh phố Montpellier (Pháp) tÃi trợ. Anh cÅ©ng là giảng viên liên kết của rất nhiều trường đại học và là cố vấn xuất nhập khẩu, Ä‘Ão tạo cho các công ty và khách sạn lá»›n ở Việt Nam. Tô Việt còn là tùy viên Pháp ngữ “Vì sá»± phát triển lâu dÃi “ của Há»™i những người bạn Đà Lạt (Adaly) thÃnh phố Montpellier.

Bích Hạnh ST